To był dom mojego dzieciństwa. Drewniana weranda, skrzypiące schody, kuchnia, w której mama lepiła pierogi, a tata zaczytywał się w gazecie przy stole. Tu się wychowałam, tu płakałam po pierwszej jedynce, tu szyłam suknię na studniówkę.
Po śmierci rodziców sądziłam, że ten dom zawsze będzie moim azylem. Nie własnością, nie inwestycją. Po prostu miejscem, do którego mam prawo wracać. Bo jestem częścią tej historii.
Ale się pomyliłam. Rodzice zapisali dom mojemu bratu. Nie miałam pretensji. To on został na miejscu, pomagał im w ostatnich latach. Ja mieszkałam w mieście, pracowałam, bywałam rzadziej.
Mama powiedziała mi przed śmiercią:
- Ale to też twój dom, dziecko. Zawsze będziesz tu mile widziana.
Po śmierci męża i przejściu na emeryturę, nie dałam rady dalej mieszkać sama w bloku w centrum. Zaczęłam chorować, wpadłam w jakąś cichą, codzienną pustkę.
Zadzwoniłam do brata i powiedziałam nieśmiało:
- Może mogłabym zamieszkać w jednym z pokoi? Przecież dom duży, a ja bym tylko cicho siedziała…
- Oczywiście - odpowiedział. - Przecież to też twój dom. Nie ma sprawy.
Spakowałam kilka pudeł, zdjęcia, pościel, trochę książek. Wprowadziłam się z poczuciem wdzięczności. Pomagałam w ogrodzie, gotowałam obiady, podlewałam kwiaty, kiedy wyjeżdżał. Żyłam spokojnie. Przez pierwsze miesiące wszystko wydawało się w porządku. Rozmawialiśmy, piliśmy herbatę, wspominaliśmy rodziców. Czułam się bezpiecznie. Jakbym wróciła do korzeni.
Ale potem coś zaczęło się zmieniać.
Najpierw drobne komentarze.
- Wiesz, gaz teraz drogi, trzeba jakoś dzielić rachunki.
- Te twoje kąpiele to jak pełna wanna, a przecież licznik bije.
- Mogłabyś coś dorzucać, tak symboliczną kwotę.
Zgodziłam się. Miał prawo. Ale ta “symboliczna kwota" zaczęła rosnąć. Z czasem stała się "normalnym czynszem".
- No wiesz, jakbyś wynajmowała pokój w mieście, to płaciłabyś więcej - powiedział.
- Ale to przecież nasz rodzinny dom - wyszeptałam.
- No właśnie. Rodziców już nie ma. A dom jest mój.
Wtedy coś we mnie zamarło. Zaczęłam się czuć jak intruz. Jak lokatorka. Jak ktoś, kto "zajmuje przestrzeń", "kosztuje", "ciąży". Czułam, że nie jestem już "siostrą", tylko… niewygodnym gościem.
Kiedy ugotowałam rosół, powiedział tylko:
- Mogłaś zapytać, czy w ogóle mam ochotę.
Zrobiło się zimno. Nie w domu. W sercu. Próbowałam z nim rozmawiać. Tłumaczyłam, że nie jestem w stanie płacić takiej kwoty co miesiąc. Że żyję z emerytury. Że przecież to miał być nasz wspólny dom - nie na papierze, ale w duchu.
Spojrzał na mnie bez cienia wzruszenia.
- Trzeba było inaczej się ustawić w życiu. Ja mam kredyt, obowiązki, nie mogę nikogo utrzymywać.
Nikogo? Czy ja - siostra, która wychowywała się z nim w tym samym pokoju, która oddała mu wszystkie książki po ojcu, która nigdy nie żądała niczego - byłam teraz nikim?
Po tej rozmowie długo nie mogłam spać. Leżałam w dawnym pokoju rodziców, wśród pęknięć na ścianach i zapachu starych zasłon, i czułam się obca. Obca we własnym domu. Zaczęłam się rozglądać za pokojem do wynajęcia.
Zadzwoniłam do dawnej koleżanki.
- Mam jeden pusty pokój w domku. Może nie luksus, ale nikt cię nie będzie traktował jak ciężar - powiedziała.
Spakowałam się w milczeniu. Brat nie zapytał, gdzie idę. Nie powiedział "zostań".
Tylko rzucił:
- Zostaw klucze na stole.
Zostawiłam. I wyszłam. Dziś mieszkam skromnie. Mam swój kącik, starą kanapę, okno z widokiem na jabłoń. Nie jest to "dom rodzinny". Ale to miejsce, w którym nikt nie liczy moich łyżek cukru do herbaty.
Zrozumiałam jedno: Czasem trzeba odejść z godnością, niż zostać i każdego dnia słyszeć, że nie ma się już prawa do przeszłości. Mój dom noszę w sobie. W sercu. W wspomnieniach. W zapachu domowego ciasta. I tego nikt mi nie odbierze.
